De 36 jarige Amerikaanse blueszanger en mondharmonicaspeler John Németh werd geboren in Boise, Idaho, en speelde met onder anderen Junior Watson, Elvin Bishop en Anson Funderburgh. Tegenwoordig maakt hij de podia onveilig met zijn eigen band... We troffen de goedlachse zanger op het festival van Écaussines, waar ze een meeslepende set brachten.

Hoe en waar werd je door de muziekmicrobe gebeten?

Ik was 14 en een schoolvriend van me en ik waren grotemuziekliefhebbers, en we wisselden steeds muziek uit. Op een dag gaf hij me een blues tape om naar te luisteren in school en op die tape stonden onder anderen Freddie King, Blind Willie McTell, Junior Wells... Freddie King en vooral Junior Wells met zijn speciale stemgeluid grepen me aan, daar hield ik van. Ik speelde die tape dan ook terwijl we met mijn 1964 Comet rondreden en toen ik meezong zeiden mijn vrienden dat ik klonk “net als die man op die tape”. De vriend die me de tape gaf zat op gitaarles en wilde een band oprichten, dus die had een zanger nodig, en zo ben ik dus begonnen.

Speel je ook andere instrumenten dan mondharmonica?

Ik speel genoeg piano om nummers te schrijven, maar ik zou mezelf geen pianist durven noemen.

Heb je muzieklessen gehad, of leerde alles door te stelen met je oren?

Wel ik had – verplicht – een paar pianolessen als kind, waar ik genoeg leerde om mezelf toe te laten songs te schrijven, maar verder niks, ook geen zangles. Ik kreeg wel een paar harmonicatips van Guy Corbett, een leraar op mijn school en de gitarist hielp me met harmonica; er waren niet zoveel bluesmuzikanten in mijn stadje.

Toen ik harmonica begon te spelen, speelde ik voornamelijk in wat men 3de positie noemt en de gitarist zei “je kan niet alles in 3de positie spelen, dan klinken alle nummers te donker en mineur, dus we zochten samen uit hoe ik anders kon gaan spelen, en dat was dat...

...dus je hebt het vooral jezelf aangeleerd...

ja, absoluut, ik had iets met de harmonica, ook al omdat het een goedkoop instrument is. Ik wilde wel piano spelen, maar kon me toen geen electrische piano veroorloven, en harmonica's waren goedkoop, en een cool bluesinstrument... ik ben blij dat ik dat instrument ontdekte

...en je bent er goed in...

... wel, ik doe het niet slecht...

Hoe kwam je laatste cd tot stand? Ga je de studio in met uitgewerkte nummers of...

ik ga zeker de studio in met uitgewerkte ideeën. Op de cd heb je twee gitaarpartijen, er zijn blazers, piano, orgel, Wurlitzer, achtergrondstemmen... weet je, dus dan moet je wel een goed idee hebben van wat je wil gaan doen voor je de studio in gaat. Daar kan je dan nog verschillende kanten mee uit, je probeert wat dingen uit en sommige vind je leuk en die blijven dan in de song.

Maar alle songs waren gerepeteerd en live gespeeld tot ze klonken zoals ik het wou, er komt heel wat bij kijken hoor, en ik denk dat ze vroeger ook niet te veel aan het lot overlieten.

Nam je de cd op met de muzikanten waar je mee toert?

Ja, hen en een aantal lokale muzikanten, zoals Austin Dalone, die een fantastisch keyboardspeler is. Hij speelde onder anderen met Elvis Costello, Howard Tate, Bonnie Raitt, The Fabulous Thunderbirds... Verder ook nog een blazersectie die veel met Howard Tate werkte en 2 zangers die met Elvin Bishop, met wie ik veel samenwerk, spelen en die me hielpen met de backing vocals.

Wat heb je voor ons in petto voor de toekomst?

Ik ben volop nieuwe nummers aan het schrijven, momenteel heb ik er een achttal en ik hoop er nog een achttal te schrijven tegen de herfst en daarmee de studio in te gaan om een nieuwe cd op te nemen – als ik de financiering rond krijg.

Wat wil je nog bereiken in de muziek, afgezien van rijk en beroemd worden natuurlijk?

Een rustig leven, weet je, dat ik mijn agenda kan checken en zie dat ik de komend 6 of 12 maanden de huur kan betalen... ik heb een dochtertje van 5 maanden en we willen er voor zorgen dat mama thuis kan blijven en niet moet gaan werken.

Dat is één aspiratie en het lukt tot nu toe, maar weet je, in het begin nam ik mezelf niet al te au serieux, ik geniet van muziek maken, maar het moet wel leuk blijven. Ik doe dit nu al zo'n 20 jaar, maar niemand kende mijn naam tot ik uit Idaho wegging...

Je speelde als sideman bij mensen als Junior Watson en Anson Funderburg, maar nu ben jij de baas; hoe verandert dat je kijk op muziek (maken)?

Wel, het is stylistisch verschillend, ik zing nog steeds op dezelfde manier, maar het is ander materiaal. En als het je eigen band is bouw je de show op zoals jij dat wil, maar ik heb veel geleerd als sideman, die mannen doen dit al heel erg lang en zijn succesvol

Eén ding dat ik van hen leerde is dat je gewoon moet doen wat je wil doen, en je niet laten ompraten door anderen die je vertellen dat iets anders meer succes zou hebben of zo – dat was een grote hulp voor mij, dat die mij steunden en zeiden “doe wat je hart je ingeeft”. Maar, ja, het is cool om de bandleader te zijn.

Als je het over je invloeden hebt duiken namen als Junior Wells, Robert Cray, Little Walter op, een hele lijst, vooral “oudere” muzikanten...

Oh ja, ik ben altijd een fan van “oude” muziek geweest, al van toen ik op school zat. Ik was altijd op zoek naar muziek die me aansprak, me bewoog en daarvan was er niet veel op de radio toen ik jong was, het was allemaal veel te commercieel of je kon geen woord verstaan van wat ze zongen en daar hou ik niet van – als je de woorden van de song niet kan verstaan, wat heb je er dan aan? Maar wie ben ik om die mensen te zeggen hoe zij succes moeten hebben...

Toen ik 9 of 10 was vertrok mijn broer uit Idaho naar California en gaf me zijn 8-track collectie: George Jones, Waylon Jennings, Willie Nelson, Aerosmith, Led Zeppelin, Boston, The Cars, AC/DC, Tammy Wynette, Dolly Parton... daar luisterde ik constant naar...

Ik hoorde wel niet echt Dolly Parton in jouw muziek...

oh, je merkte haar misschien niet op... Country heeft vooral een grote invloed gehad in hoe ik songs schrijf, wat ik van Country leerde over songschrijven, hielp me ook R&B en Soul te schrijven. Ik ben trouwens van mening dat soul muziek eigenlijk country is waar blues in zit...

Vorige week zag ik je in Ospel, Nederland;  vandaag zit je in Écaussines, België en volgende week Zwitserland... is dit je verovering van Europa?

Oh nee, nog niet, ik ben pas aan het infiltreren... maar ik hoop dat we kunnen blijven terugkomen en veel spelen en fans maken in zoveel mogelijk landen

Wat me opviel in je show, is dat er veel minder (ellen-) lange (gitaar-)solo's inzitten dan bij veel andere bands...

dat is persoonlijke smaak, voor mij is een blues song niet enkel een soort van kapstok om een blues solo aan op te hangen, weet je, het gaat om de song, het gaat om de tekst, het gaat om de melodie...  het verhaal, dàt is belangrijk, de rest is bijzaak. En ik denk dat elke song op zichzelf moet kunnen staan, ik moet op het podium kunnen gaan staan, in mijn handen klappen en een song zingen, en de mensen moeten die zo kunnen appreciëren.

Die solo's, het kan een gebrek aan materiaal zijn, of het kan gewoon hùn ding zijn, je kan houden van gitaar spelen en de vocals als bijkomstig beschouwen. Soms is het ook gewoon een kwestie van denken dat “dat is wat het publiek wil”, weet je. Sommige mensen benaderen optreden vanuit de optiek  “speel wat het publiek wil”, terwijl ik het benader vanuit de optiek “ik schreef deze songs en ik vind dat de mensen ze moeten horen”. Ik zal dan ook zoveel mogelijk songs in een optreden proberen te persen; ik doe er 15,16 of 17 – zoveel mogelijk voor ze me doen stoppen - waar een ander er misschien 6 doet...

Het maakt je show wel gevarieerd

ja, absoluut, weet je, ik denk ook dat de mensen die mijn cd's kopen of naar mijn concerten komen dat doen om de songs, zoals ik ook graag songs hoor als ik naar een concert ga.

Hiermee sluit John het gesprek af, om zich klaar te maken voor zijn stomende set...